Leczenie laparoskopowe otyłości stosuje się wyłącznie u osób chorobliwie otyłych. Broszura ta pozwoli Ci zrozumieć:
- Co to jest chorobliwa otyłość ?
- Jakie są metody leczenia otyłości
- Na czym polega laparoskopowe leczenie otyłości
- Jakie są efekty leczenia
- Czego można się spodziewać po zabiegu laparoskopowym
CO TO JEST CHOROBLIWA OTYŁOŚĆ?
Chorobliwa otyłość jest to problem nadwagi gdy masa ciała wynosi 45,5kg/ 100 funtów lub 100% powyżej idealnej masy ciała. Zostało to okreżlone dzięki tabelom wzrostu i wagi ciała opracopwanych przez Metropolitan Life Insurance Company. Około 3-5% populacji USA cierpi na ten rodzaj otyłości. Otyłość może powodować inne poważne choroby, takich jak nadciśnienie, cukrzyca, choroba wieńcowa i inne.
Stosuje się wiele metod leczenia otyłości : niskokaloryczna dieta, leczenie farmakologiczne, zmiana trybu życia, ćwiczenia fizyczne. Jedynie leczenie chirurgiczne zapewnia długotrwałe efekty leczenia.
JAKIE SĄ POWODY OTYŁOŚCI?
Przyczyny występowania otyłości nie są do końca poznane. Prawdopodobnie podłoże tej choroby jest wieloczynnikowe. Otyłe osoby mają wyżej ustawiony próg gromadzenia pożywienia. Może to być rezultatem wolniejszego metabolizmu, małego zużywania energii, zbyt dużego zapotrzebowania kalorycznego, lub też może być kombinacją powyższych. Niektóre badania wskazują że otyłość jest chorobą dziedziczną.
Chorobliwa otyłość jest zwykle powodowana przez połączenie czynników dziedzicznych, psychospołecznych i środowiskowych które mają wpływ zarówno na regulacje apetytu jak i metabolizm. Dużego stopnia otyłość nie wydaje się być spowodowana prostym brakiem samokontroli pacjenta.
JAKIE SĄ METODY LECZENIA?
LECZENIE OGOLNE:
W 1991, National Institutes of Health potwierdził że nie chirurgiczne metody leczenia poważnej otyłości poza rzadkimi przypadkami są długofalowo nieefektywne. Wykazano że pacjenci odchudzający się nie chirurgicznymi metodami w ciągu 5 lat powracają do wagi ciała jaką posiadali przed leczeniem. Chociaż istnieje wiele środków farmakologicznych używanych do walki z otyłością, wydaje się że żaden z nich nie jest skuteczny długofalowo. Leki które zmniejszają apetyt powodują spadek masy ciała średnio o 11-22 funty. Jednakże po odstawieniu leku pacjenci powtórnie przybierają na wadze. Inne metody odchudzania zalecają zmianę stylu życia w połączeniu z niskokaloryczną dietą i ćwiczeniami fizycznymi. Wykazano że spadek masy ciała dla tych metod wynosi 1-2 funty tygodniowo jednak zwykle pacjent ponownie przybiera na wadze w przeciągu 5 lat.
LECZENIE CHIRURGICZNE
W przeciągu ostatnich 50 lat opracowano wiele metod leczenia otyłości. Do najczęściej stosowanych należą: vertical banded gastroplasty, gastric banding (adjustable or non-adjustable), Roux-en-Y gastric bypass, and malabsorbtion procedures (biliopancreatic diversion, duodenal switch).
Vertical banded gastroplasty (Pionowa plastyka żołądka) polega na podzieleniu żołądka na dwie części przy pomocy pionowego szwu – staplera oraz ograniczeniu przepływu pożywienia przez żołądek przy pomocy opaski zakładanej na stałe (nieregulowanej) (Fig 1).
Laparoscopic gastric band (Opaska regulowana) polega na umieszczeniu 12cm opaski na górnej części żołądka. Opaska zaaprobowana przez FDA w 2001 roku składa się z części opasującej żołądek wyposażonej w balonik napełniany płynem. Ilość płynu w opasce można regulować co zmienia światło żołądka i umożliwia regulowanie przepływu pokarmu.
Gastric bypass polega na podzieleniu żołądka na 2 części: mniejszą górną i większą dolną. Jelito cienkie które formuje się w kształcie litery Y (Roux-en-Y gastric bypass) i dołącza bezpośrednio do części górnej żołądka, część dolna żołądka zostaje wyłączona z „obiegu” pokarmu (Fig. 3).
The malabsorbtion operations (metody zmniejszające absorpcję pokarmu) powodują utratę masy ciała poprzez zmniejszenie wchłaniania z jelita cienkiego. W tych metodach zmniejsza się rozmiar żołądka oraz zespala się jelito cienkie w taki sposób aby zmniejszyć wchłanianie pokarmu. (Fig 4 and 5).
Dopasowanie metody operacji zależy od preferencji chirurga i zwyczajów żywieniowych pacjenta.
JAKIE SĄ ZALETY LAPROSKOPOWEO LECZENIA OTYŁOŚCI?
Do zalet tej metody zalicza się:
- Zmniejszony ból pooperacyjny
- Krótszy pobyt w szpitalu
- Szybszy powrót do pracy
- Lepszy efekt kosmetyczny
KTO MOZE BYĆ KANDYDATEM DO LAPAROSKOPOWEGO LECZENIA OTYŁOŚCI?
Poniższe wytyczne dotyczące kwalifikacji pacjentów do operacyjnego leczenia otyłości zostały ustalone przez National Institute of Health:
1. Pacjent powinien przekroczyć idealną masę ciała o 100 funtów (45.5 kg) lub 100% .
2. Pacjent nie może mieć metabolicznych przyczyn otyłości ( zaburzenia hormonalne lub metaboliczne).
3. Pacjent powinien mieć obiektywne wkryte i potwierdzone powikłania otyłości (fizyczne, psychologiczne, socjologiczne, lub ekonomiczne ) które mogą ustąpić po redukcji masy ciała. Do wymienionych powikłań może należeć nadciśnienie, cukrzyca, choroby układu krążenia, choroby układu oddechowego, bezdechy nocne, choroba zwyrodnieniowa stawów i inne.
4. Pacjent powinien rozumieć znacznie proponowanego zabiegu, jego ryzyko i powikłania.
5. Pacjent musi zdawać sobie sprawę że po zabiegu operacyjnym musi pozostać w kontroli lekarskiej przez wiele lat.
6. Pacjent powinien wcześniej przebyć próbę zachowawczego leczenia otyłości.
Niektórych przypadkach pacjenci których waga nie przekracza wagi idealnej o 100 funtów lub 100% mogą być również zakwalifikowani do zabiegu operacyjnego. Dzieje się tak w przypadku gdy istnieją poważne problemy zdrowotne które mogą ustąpić/zmniejszyć się po redukcji masy ciała
JAKIE PRZYGOTOWANIE JEST WYMAGANE DO ZABIEGU?
- Badanie lekarskie przez Twojego lekarza do określenia czy jesteś kandydatem do operacyjnego lecenia otyłości.
- Może istnieć potrzeba wykonania dodatkowych badań medycznych.
- Konsultacja psychiatryczna lub psychologiczna do określenia czy pacjent jest w stanie dostosować się do sytuacji po operacji.
- Konsultacje innych specjalistów jak: kardiolog, pulmonolog, endokrynolog mogą być konieczne w zależności od twojego stanu zdrowia.
- Zalecane jest członkostwo w Obesity Support Group.
- Pisemna zgoda na operację jest wymagana po zapoznaniu Cię przez chirurga z korzyściami i ryzykiem zabiegu operacyjnego.
- Dzień przed zabiegiem chirurgicznym rozpoczniesz dietę płynną.
- Transfuzja krwi lub preparatów krwiopochodnych może być konieczna w zależności od Twojego stanu zdrowia
- Chirurg może zalecić Ci przygotowanie/wyczyszczenie jelita przed zabiegiem.
- Po północy w noc poprzedzającą operację należy nic nie pić i nie jeść. Jeżeli musisz zażyć leki zażyj je rano w dniu zabiegu i popij łykiem wody. Poinformuj o tym wcześniej Twojego chirurga.
- Leki takie jak aspiryna, witamina E, leki przeciwzapalne, inne leki zaburzające krzepnięcie krwi powinny zostać odstawione kilka dni/ około tygodnia przed planowanym zabiegiem
- Rzuć palenie i zorganizuj sobie opiekę jakiej będziesz potrzebował/a w domu po zabiegu operacyjnym.
JAK WYKONUJE SIĘ ZABIEG LECZENIA OTYŁOŚCI?
Podczas zabiegu laparoskopowego chirurg używa cięć wielkości 0,5 do 1,5cm do wprowadzenia do jamy brzusznej instrumentów chirurgicznych. Laparoskop (instrument z umieszczoną na końcu miniaturową kamerą) jest wprowadzony do jamy brzusznej i przekazuje w powiększeniu obraz na ekran monitora. Przez pozostałe 5-6 nacięć wprowadza się do jamy brzusznej instrumenty chirurgiczne służące do przeprowadzenia operacji. Cała operacja jest wykonywana bez “otwarcia” jamy brzusznej po wytworzeniu odmy jamy brzusznej (rozdęciu) przez wprowadzony pod ciśnieniem dwutlenek węgla. Gaz jest usuwany z jamy brzusznej po zabiegu.
CO SIĘ DZIEJE W PRZYPADKU JEŻELI ZABIEG NIE MOŻE BYĆ WYKONANY/ ZAKOŃCZONY METODĄ LAPAROSKOPOWĄ?
W niewielkiej grupie pacjentów zabieg laparoskopowy nie może być wykonany. Czynniki które zwiększają prawdopodobieństwo konwersji do zabiegu otwartego to: zabiegi operacyjne jamy brzusznej w przeszłości, kłopoty z uwidocznieniem narządów jamy brzusznej, krwawienie podczas operacji.
Decyzja o zmianie metody operacji jest podejmowana przez chirurga przed lub w czasie zabiegu operacyjnego. Chirurg podejmując decyzje kieruje się bezpieczeństwem pacjenta. Konwersja do metody otwartej nie jest powikłaniem a jedynie zmianą metody zabiegu.
CZEGO MOŻNA SIĘ SPODZIEWAĆ W DNIU ZABIEGU?
- Pacjent zgłasza się do szpitala rano w dniu zabiegu.
- Pacjent jest przebierany w szpitalną koszulę.
- Personel medyczny założy Ci wenflon do żyły (IV dostęp) przez który podaje się podczas operacji leki służące do znieczulenia.
- Często podaje się leki przed operacją.
- Odbędziesz spotkanie z anestezjologiem podczas którego przedyskutujecie znieczulenie.
- Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym (uśpieniu) i może trwać kilka godzin.
- Po operacji zostaniesz przekazany do oddziału pooperacyjnego w którym pozostaniesz do momentu odzyskania pełni świadomości po znieczuleniu.
- Większość pacjentów pozostaje w szpitalu po zabiegu operacyjnym przez kilka dni.
JAKIE SĄ REZULTATY LAPAROSKOPOWEGO ZABIEGU?
**Spadek masy ciała
Najlepsze rezultaty są obserwowane po operacji typu gastric bypass, jednak wszystkie techniki operacyjne dają bardzo dobre wyniki. Większość autorów podaje 40-50% spadek nadmiaru wagi ciała po zabiegach typu gastric banding i vertical banded gastroplasty oraz 65-70% spadek nadmiaru wagi ciała po zabiegu gastric bypass po 1 roku. Zabiegi zmniejszające absorpcję pokarmu dają średnio spadek masy ciała o 70-80% po 1 roku. Spadek masy ciała trwa dla wszystkich typów zabiegów przez 18-24 miesięcy po operacji. Niewielki wzrost masy ciała może być obserwowany pomiędzy 2 a 5rokiem po zabiegu.
**Wpływ operacji na choroby towarzyszące
Redukcja masy ciała pozwala zmniejszyć objawy zespołu bezdechów nocnych, cukrzycy, nadciśnienia, hipercholesterolemii. Wielu pacjentów podaje również poprawę stanu psychicznego. Odlegle rezultaty zabiegów laparoskopowych i tradycyjnych są podobne.
JAKIE POWIKŁANIA MOGĄ WYSTAPIĆ?
Chociaż zabiegi uważane są za bezpieczne powikłania mogą wystąpić jak podczas każdego zabiegu operacyjnego.
Ryzyko zgonu podczas zabiegu operacyjnego jest niskie i wynosi mniej niż 2%. Jednocześnie powikłania pooperacyjne takie jak infekcje ran pooperacyjnych, rozejście się ran, ropień, nieszczelność zespolenia, perforacja jelita, niedrożność, choroba wrzodowa, choroba zatorowo-zakrzepowa sięgają 10%. W okresie pooperacyjnym mogą pojawić się powikłania wymagające kolejnego zabiegu operacyjnego. W bardzo rzadkich przypadkach zabieg odwracający efekty pierwszej operacji jest konieczny. Ryzyko powikłań podczas kolejnych zabiegów wzrasta.
Kamica pęcherzyka żółciowego występuje często u pacjentów leczonych z powodu otyłości. Podczas redukcji masy ciała może dojść do zaostrzenia dolegliwości powodowanych przez kamicę. Niektórzy lekarze leczą pacjentów z kamicą pęcherzykową zachowawczo, wielu jednak usuwa pęcherzyk podczas laparoskopowej operacji z powodu otzłości. Powinno być to zawsze przedyskutowane z Twoi chirurgiem.
Po zabiegu typu gastric bypass, mogą wystąpić zaburzenia wchłaniania witaminy B12, kwasu foliowego i żelaza. Suplementacja wymienionych składników zapobiega wystąpieniu objawów ich niedoborów. Innym objawem ubocznym gastric bypass jest “Dumping Syndrome”. Zespól ten charakteryzuje się występowaniem bólów brzucha, potów i biegunki po spożyciu wysokocukrowych pokarmów. Unikanie pokarmów bogatych w cukier zapobiega występowaniu objawów zespołu. Po zabiegach zmniejszających absorpcję mogą także wystąpić zaburzenia wchłaniania białka oraz biegunka i luźne stolce które są wynikiem nieprawidłowego wchłaniania tłuszczów.
Kobieta która po zabiegu leczenia otyłości zachodzi w ciąże wymaga specjalnego nadzoru przez lekarza prowadzącego.
Ryzyko podczas zabiegów laparoskopowych jest porównywalne lub mniejsze niż ryzyko zabiegów tradycyjnych ”otwartych”.
PO ZABIEGU OPERACYJNYM
Pozostaniesz w szpitalu przez 1 do 3 dni po operacji. Po zabiegu możesz mieć sondę żołądkową. Nie będzie Ci można jeść i pić do momentu usunięcia sondy. Noc po zabiegu chirurgicznym powinieneś spędzić w pozycji siedzącej. Dzień po zabiegu operacyjnym będziesz mógł chodzić. Powinieneś brać udział w zajęciach oddechowych.
W 1 lub 2 dobie po zabiegu operacyjnym zostanie wykonane zdjęcie RTG jamy brzusznej. RTG pozwala uwidocznić linie staplera i określić czy żołądek wygląda dobrze przed rozpoczęciem żywienia doustnego. Jeżeli nie obserwuje się nieszczelności zespolenia lub innych powikłań pozwala się pacjentowi pić łyczkami. Objętość spożywanych płynów jest stopniowo zwiększana. Niektórzy chirurdzy zalecają następnie spożywanie kaszek lub pokarmów typu „puree”. Pozostaniesz na takiej diecie do badania lekarskiego które odbywa się 1-2 tygodnie po zabiegu.
Pacjentom zaleca się wczesne chodzenie. Ważne jest kontynuowanie ćwiczeń oddechowych po wypisaniu ze szpitala. Ból pooperacyjny jest zwykle łagodny czasem może wymagać leków przeciwbólowych. Podczas pierwszej pooperacyjnej kontroli omów dietę ze Swoim chirurgiem.
Należy stosować się dokładnie do zaleceń lekarza. Chociaż większość pacjentów czuje się dobrze już kilka dni po zabiegu należy pamiętać ze organizm wymaga czasu do odzyskania sił. Zwykle powrót do normalnej aktywności życiowej (prowadzenie samochodu, kąpiel pod prysznicem, wchodzenie po schodach, podnoszenie niewielkich ciężarów) następuje w okresie do 2 tygodni.
Należy odbyć wizytę kontrolną po zabiegu operacyjnym do 2 tygodni po zabiegu operacyjnym.
SKONTAKTUJ SIĘ Z LEKARZEM
Skontaktuj się z lekarzem w przypadku gdy wystąpi któryś z poniższych objawów:
- Gorączka powyżej 39 C
- Krwawienie
- Narastające wzdęcie brzucha
- Ból który nie mija po zażyci leków przeciwbólowych
- Nudności lub wymioty
- Dreszcze
- Przewlekły kaszel lub brak tchu
- Ropna wydzielina z którejkolwiek z ran pooperacyjnych
- Powiększające się zaczerwienienie wokół ran pooperacyjnych
- Obrzęk lub tkliwość podudzi
DODATKOWE INFORMACJE
W celu uzyskania dodatkowych informacji dotyczących operacyjnego leczenia otyłości, prosze zwrócić się do National Institutes of Health (www.nih.gov) lub do American Society for Bariatric Surgery (www.asbs.org).
American Society for Bariatric Surgery dostarczyła ilustracje do broszury na temat chirurgicznego leczenia otyłości.
Brought to you by:
SOCIETY OF AMERICAN GASTROINTESTINAL AND ENDOSCOPIC SURGEONS (SAGES)11300 West Olympic Blvd., Suite 600
Los Angeles, CA 90064
- Tel:
- (310) 437-0544
- E-Mail:
- publications@sages.org
- Revised:
- March 1, 2004