Informacje dla Pacjenta: ERCP (Endoskopowa CholangioPankreatografia Wsteczna – EPCW)

CO TO JEST ERCP ?

ERCP jest to procedura która pozwala zbadać przewody żółciowe oraz trzustkowe.  Giętki instrument grubości palca wskazującego (endoskop) jest wprowadzany przez usta do żołądka a następnie do pierwszego odcinka jelita zwanego dwunastnicą.  W dwunastnicy znajduje się mały otwór – brodawka.  Przez endoskop wprowadza się cienką kaniulę która jest następnie wprowadzana do brodawki.  Przez tą kaniulę podaje się kontrast (specjalny barwnik) który pozwala uwidocznić przewód trzustkowy i drogi żółciowe na zdjęciu RTG.

DLACZEGO WYKONUJE SIĘ ERCP ?

ERCP wykonuje się do diagnostyki chorób trzustki i dróg żółciowych, podczas tego badania możliwe jest również leczenie niektórych chorób.  Badanie to stosuje się gdy pacjent ma objawy sugerujące choroby wymienionych narządów lub też do wyjaśnienia nieprawidłowych wyników badań krwi, ultrasonografii lub CT.  Najczęstszym wskazaniem do ERCP jest ból brzucha, utrata masy ciała, żółtaczka, lub wykryte w badaniach USG lub CT złogi lub guzy w okolicy watrobowo-dwunastniczo-trzustkowej.

ERCP może być wykonane przed lub po cholecystektomii jako procedura dodatkowa.  Kamienie dróg zółciowych mogą być diagnozowane i usuwane podczas badani ERCP.  W przypadku obecności guzów nowotworowych jak i nienowotworowych podczas ERCP można wprowadzać stenty udrażniające drogi żółciowe.  ERCP znajduje również zastosowanie do diagnostyki i leczenia powikłań po cholecystektomii – usunięciu pęcherzyka żółciowego.

U pacjentów z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby trzustki ERCP może być użyte do podjęcia decyzji o konieczności i rodzaju zabiegu operacyjnego.  W niektórych przypadkach podczas badania możliwe jest usunięcie kamieni z przewodów trzustkowych.

JAKIE PRZYGOTOWANIE JEST WYMAGANE PRZED BADANIEM?

Twój żołądek musi być pusty przed badaniem więc nie można jeść ani pić 8 godzin przed badaniem.  Stosuj się ściśle do wskazówek Twojego lekarza.

Większość leków może być zażywana jak dotychczas.  Leki zaburzające krzepnięcie krwi takie jak aspiryna, witamina E, niesterydowe leki przeciwzapalne i insulina powinny zostać przedyskutowane z lekarzem przed badaniem.  Bardzo ważne jest również poinformowanie lekarza o alergiach na które cierpisz.  Jeżeli przed procedurami stomatologicznymi zażywasz zwykle antybiotyki poinformuj o tym również Twojego lekarza gdyż możesz ich wymagać również przed ERCP.

Również w przypadku chorób układu krążenia i układu oddechowego poinformuj o nich Twojego lekarza gdyż może to mieć znaczenie podczas badania.

W celu poprawy komfortu pacjenta podczas badania stosuje się leki uspokajające, dlatego też należy poprosić kogoś o odwiezienia Cię do domu po badaniu.  Zastosowane leki uspokajające mogą upośledzać Twoje odruchy przez cały dzień po badaniu dlatego też nie powinno się prowadzić urządzeń mechanicznych do końca dnia.

CZEGO MOŻNA OCZEKIWAĆ PODCZAS ERCP?

Miejscowy środek znieczulający w sprayu jest stosowany do znieczulenia gardła, co pomaga zwalczyć odruch wymiotny.  Leki podawane dożylnie powodują że badanie jest tolerowane znacznie lepiej.  Pacjent układany jest w pozycji leżącej na stole RTG.  Następnie przez usta do żołądka i dalej do dwunastnicy wprowadzany jest endoskop.  Zabieg trwa około 1 godziny.  Endoskop nie przeszkadza w oddychaniu.  Większość pacjentów zapada w sen podczas badania i odczuwa jedynie lekki dyskomfort.  Możesz odczuwać niewielkie rozdęcie podczas i po zabiegu. Powodowane to jest przez powietrze wdmuchiwane podczas badania do żołądka.  Następnie do przewodu trzustkowego i dróg żółciowych wstrzykiwany jest kontrast co również może powodować chwilowy dyskomfort.

CO SIĘ DZIEJE PO ERCP?

Po badaniu pozostaniesz pod obserwacją przez 1‑2 godziny do momentu ustąpienia działania leków sedatywnych.  Przez 1-2 dni możesz odczuwać niewielki ból gardła.  Po opuszczeniu szpitala/gabinetu możesz powrócić niezwłocznie do normalnej diety, leków i aktywności życiowej, chyba że Twój lekarz zaleci inaczej.

Twój lekarz poinformuje Cię o wynikach badania.  W przypadku gdy jest wykonywana biopsja na wyniki badania histopatologicznego oczekuje się przez kilka dni.  Działanie leków uspokajających może spowodować że nie będziesz pamiętać instrukcji udzielonych ci przez lekarza po badaniu.  W takim przypadku należy skontaktować się z lekarzem następnego dnia.

JAKIE SĄ POWIKŁANIA BADANIA ERCP?

ERCP jest bezpieczną procedurą w rękach doświadczonego lekarza endoskopisty.  Powikłania są rzadkie, jednakże mogą wystąpić.  Najczęstszym powikłaniem jest zapalenie trzustki spowodowane podrażnieniem trzustki przez kontrast lub kaniulę.  Innym powikłaniem może być reakcja na podawane leki uspokajające.  Powikłania w miejscu podawania dożylnego leków są bardzo rzadkie, jeżeli wystąpią objawiają się w postaci bolesnego guzka który zanika po kilku tygodniach.  Ciepłe i wilgotne objawy na bolesne miejsce przynoszą zwykle poprawę.

Jeżeli podczas ERCP wykonano procedurę terapeutyczną taką jak usunięcie kamienia, założenie stentu/drenu do dróg żółciowych, istnieje ryzyko dodatkowych powikłań jak krwawienie lub perforacja (dziura w jelicie).  Transfuzje krwi są rzadko konieczne.  Bardzo ważnym elementem jest wczesne rozpoznanie powikłań i natychmiastowy kontakt z lekarzem w przypadku wystąpienia: silnego bólu brzucha, gorączki, dreszczy, wymiotów, krwawienia z odbytu.