Usunięcie pęcherzyka żółciowego jest jednym z najczęstszych zabiegów chirurgicznych. Obecnie zabieg ten w większości przypadków wykonywany jest laparoskopowo. W terminologii medycznej operacja nazywana jest Cholecystektomią Laparoskopową.
CO TO JEST PĘCHERZYK ŻÓÅCIOWY?
- Pęcherzyk żółciowy jest to narząd w kształcie gruszki leżący poniżej prawego płata wątroby.
- Jego główną funkcją jest gromadzenie i zagęszczanie żółci produkowanej przez wątrobę. Żółć jest uwalniana z pęcherzyka po jedzeniu w trakcie procesu trawienia. Żółć przez wąskie przewody (drogi żółciowe) przedostaje się do jelita cienkiego.
- Usunięcie pęcherzyka nie powoduje upośledzenia trawienia.
CO POWODUJE CHOROBY PĘCHERZYKA ŻÓÅCIOWEGO?
- Dolegliwości ze strony pęcherzyka żółciowego są zwykle powodowane przez obecność złogów – kamieni zbudowanych z cholesterolu i kwasów żółciowych które powstają w pęcherzyku i drogach żółciowych.
- Nie jest jasna przyczyna powstawania kamieni żółciowych
- Nie jest znana metoda zapobiegania powstawaniu kamieni żółciowych.
- Kamienie mogą blokować odpływ żółci z pęcherzyka żółciowego powodując obrzęk i ostry ból brzucha, wymioty, niestrawność, czasami gorączkę.
- W sytuacji gdy kamienie blokują główne drogi żółciowe powstaje żółtaczka.
JAK SÄ„ DIAGNOZOWANE I LECZONE CHOROBY PĘCHERZYKA ŻÓÅCIOWEGO?
Najczęściej używanym do wykrywania kamieni żółciowych jest USG (Ultrasonografia)
- W niektórych bardziej skomplikowanych przypadkach wykonuje się dodatkowe badania obrazowe.
- Kamieni żółciowych nie można wyleczyć dietą lub środkami farmakologicznymi. Mogą one przynieść krótkotrwałą poprawę ale długofalowo nie zapewniają wyleczenia.
- Chirurgiczne usunięcie pęcherzyka żółciowego jest jedyną skuteczną metodą leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego.
JAKIE SÄ„ ZALETY LAPROSKOPOWEJ CHOLECYSTEKTOMII?
- Zamiast cięcia które normalnie ma długość 10-15cm zabieg laparoskopowy może być przeprowadzony przez małe cięcia 1-1,5cm .
- Po operacji pacjent odczuwa jedynie niewielkie dolegliwości bólowe.
- Pacjent zwykle znacznie szybciej powraca do normalnej aktywności życiowej.
- W większości przypadków pacjent opuszcza szpital 1 dzień po zabiegu operacyjnym.
CZY MOŻESZ BYĆ KANDYDATEM DO LAPAROSKOPOWEJ CHOLECYSTEKTOMII?
Chociaż laparoskopia ma wiele zalet ta metoda operacji nie może być stosowana u wszystkich pacjentów. Trudności mogą wystąpić wśród pacjentów którzy przebyli wcześniej zabiegi chirurgiczne jamy brzusznej lub mających inne choroby towarzyszące. Konsultacja twojego lekarza rodzinnego i chirurga laparoskopowego pozwoli ustalić czy zabieg laparoskopowy może być zastosowany w Twoim przypadku.
JAKIE JEST PRZYGOTOWANIE DO ZABIEGU OPERACYJNEGO?
Poniższy opis obrazuje typowe przygotowanie do zabiegu jednak należy pamiętać że każdy chirurg może mieć swoje własne preferencje:
- Podczas przygotowanie przedoperacyjnego wykonuje się badanie krwi, badanie lekarskie, RTG klatki piersiowej i EKG zależnie od stanu zdrowia pacjenta.
- Po zapoznaniu się z zaletami i ryzykiem zabiegu operacyjnego pacjent powinien podpisać zgodę na operację.
- Chirurg może zalecić Ci przygotowanie/wyczyszczenie jelita przed zabiegiem. Polega to na zastosowaniu diety płynnej na kilka dni przed zabiegiem.
- Zaleca się kąpiel pod prysznicem dzień przed zabiegiem operacyjnym.
- Po północy w noc poprzedzającą operację należy nic nie pić i nie jeść. Jeżeli musisz zażyć leki zażyj je rano w dniu zabiegu i popij łykiem wody. Poinformuj o tym wcześniej Twojego chirurga.
- Leki takie jak aspiryna, witamina E, leki przeciwzapalne, inne leki zaburzające krzepnięcie krwi powinny zostać odstawione kilka dni/ około tygodnia przed planowanym zabiegiem
- Rzuć palenie i zorganizuj sobie opiekę jakiej będziesz potrzebował/a w domu po zabiegu operacyjnym.
JAK WYKONUJE SIĘ CHOLECYSTEKTOMIĘ LAPROSKOPOWĄ?
- Stosuje się znieczulenie ogólne pacjent jest uspany przez cały zabieg operacyjny.
- Chirurg wprowadza do jamy brzusznej specjalną kaniulę w okolicy pępka.
- Laparoskop to instrument chirurgiczny z miniaturową kamerą na końcu. Wprowadzany jest do jamy brzusznej i pozwala oglądać obraz narządów jamy brzusznej na ekranie monitora.
- Przez dodatkowe kaniule do jamy brzusznej wprowadza się narzędzia chirurgiczne które służą do preparowania i usunięcia pęcherzyka żółciowego.
- Wielu chirurgów podczas zabiegu wykonuje zdjęcia RTG (cholangiogram) pozwalające określić czy kamienie znajdują się również w drogach żółciowych.
- Jeżeli kamienie znajdują się również w drogach żółciowych, można je usunąć przy pomocy specjalnego endoskopu lub mogą one zostać usunięte później podczas innej mało inwazyjnej procedury (ERCP). Alternatywą jest konwersja (otwarcie jamz brzusznej) w celu usunięcia kamieni.
- Po usunięciu pęcherzyka małe cięcia operacyjne zamykane są 1-2 szwami lub specjalnym chirurgicznym plastrem.
CO SIĘ DZIEJE W PRZYPADKU JEŻELI ZABIEG NIE MOŻE BYĆ WYKONANY/ ZAKOŃCZONY METODĄ LAPAROSKOPOWĄ?
W niewielkiej grupie pacjentów zabieg laparoskopowy nie może być wykonany. Czynniki które zwiększają prawdopodobieństwo konwersji do zabiegu otwartego to: otyłość, zabiegi operacyjne jamy brzusznej w przeszłości, kłopoty z uwidocznieniem narządów jamy brzusznej podczas operacji, krwawienie podczas operacji.
Decyzja o zmianie metody operacji jest podejmowana przez chirurga przed lub w czasie zabiegu operacyjnego. Chirurg podejmując decyzje kieruje się bezpieczeństwem pacjenta. Konwersja do metody otwartej nie jest powikłaniem a jedynie zmianą metody zabiegu.
CZEGO MOŻNA SPODZIEWAĆ SIĘ PO ZABIEGU?
- Jak po większości zabiegów po operacji może wystąpić ból. Mogą również występować nudności i wymioty.
- Gdy pacjent toleruje dietę płynną, może opuścić szpital tego samego dnia lub następnego dnia po zabiegu operacyjnym.
- Wstanie z łóżka i chodzenie jest zalecane tak wcześnie jak to możliwe. Pacjent może usunąć opatrunki i kąpać się pod prysznicem 1 dzień po zabiegu operacyjnym.
- Zwykle powrót do normalnej aktywności życiowej następuje w przeciągu 1 tygodnia,
(prowadzenie samochodu, wchodzenie po schodach, podnoszenie niewielkich ciężarów).
- Wystąpienie gorączki, zażółcenie skóry lub twardówek, narastający ból brzucha, wzdęcie, nudności i wymioty oraz wydzielina z miejsc ran operacyjnych mogą być objawami powikłań pooperacyjnych. W przypadku ich wystąpienia niezwłocznie skontaktuj się z Twoim lekarzem.
- W większości przypadków pacjenci opuszczają szpital następnego dnia po zabiegu, niektórzy mogą wyjść do domu nawet wieczorem w dniu zabiegu.
- Większość pacjentów po zabiegu cholecystektomii laparoskopowej może powrócić do pracy w po upływie 7 dni, zależy to oczywiście od charakteru wykonywanej pracy. Ciężka praca fizyczna wymaga dłuższego okresu rekonwalescencji. Pacjenci po zabiegu tradycyjnym wracają do pracy 4-6 tygodni po zabiegu.
- Zgłoś się na wizytę kontrolną w okresie 2 tygodni od zabiegu.
JAKIE MOGÄ„ BYĆ POWIKÅANIA POOPERACYJNE
Ilość powikłań po zabiegu laparoskopowej cholecystektomii jest stosunkowo niewielka i ustępują one zwykle bardzo szybko. Przed każdym zabiegiem operacyjnym upewnij się że Twój chirurg ma odpowiednie doświadczenie do przeprowadzenia tego typu zabiegu.
Do powikłań laparoskopowej cholecystektomii należą: krwawienie, infekcje, choroba zatorowo-zakrzepowa, choroby układu krążenia. Przypadkowe uszkodzenie innych przyległych struktur anatomicznych takich jak jelito cienkie jest jednym z powikłań które wymaga naprawczego leczenia chirurgicznego. Wyciek żółci z drobnych przewodzików wątroby jest powikłaniem które zdarza się bardzo rzadko.
Liczne badania naukowe jasno udokumentowały że ilość powikłań po cholecystektomii laparoskopowej jest porównywalna z ilością powikłań obserwowanych po zabiegach tradycyjnych.
KIEDY NALEŻY SKONTAKTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM?
Skontaktuj się z Twoim lekarzem w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów:
- Gorączka powyżej 39 C
- Krwawienie
- Narastające wzdęcie brzucha
- Ból który nie mija po zażyciu leków przeciwbólowych
- Nudności lub wymioty
- Dreszcze
- Przewlekły kaszel lub brak tchu
- Ropna wydzielina z którejkolwiek z ran pooperacyjnych
- Powiększające się zaczerwienienie wokół ran pooperacyjnych
- Jeżeli nie możesz jeść lub pić
Brought to you by:
SOCIETY OF AMERICAN GASTROINTESTINAL AND ENDOSCOPIC SURGEONS (SAGES)11300 West Olympic Blvd., Suite 600
Los Angeles, CA 90064
- Tel:
- (310) 437-0544
- Fax:
- (310) 437-0585
- E-Mail:
- publications@sages.org
- Revised:
- March 1, 2004
Find a SAGES Member in your area Order Full-Color/Illustrated Bulk Copies of SAGES Patient Information Brochures