Informacja dla Pacjenta: Laparoskopowa Splenektomia

CO TO JEST ÅšLEDZIONA

Śledziona zlokalizowana jest w górnej lewej części jamy brzusznej. Jest to organ magazynujący krwinki czerwone, zawiera także „makrofagi” – szczególnego rodzaju krwinki białe, które uczestniczą w odpowiedzi organizmu na zakażenie. Śledziona jest ważną częścią układu odpornościowego; bierze udział w degradacji i usuwaniu starych i zniszczonych składników krwi. Śledziona ogrywa również ważną rolę w identyfikacji i niszczeniu bakterii. Śledziona uczestniczy w regulacji poziomu płytek krwi, czerwonych, oraz w pewnej mierze bialych krwinek.

JAKIE SĄ WSKAZANIA DO USUNIĘCIA ŚLEDZIONY?

Istnieje szereg wskazaÅ„ do usuniÄ™cia Å›ledziony (splenektomii), poniżej wymieniono jedynie niektóre z nich. NajczÄ™stszÄ… przyczynÄ… jest autoimmunologiczna trombocytopenia (niski poziom pÅ‚ytek krwi) – ITP. PÅ‚ytki krwi sÄ… to skÅ‚adniki krwi które odpowiadajÄ… za proces krzepniÄ™cia. Anemia hemolityczna (choroba w której dochodzi do niszczenia czerwonych krwinek ) wymaga także usuniÄ™cia Å›ledziony . Pozwala to czÄ™sto zahamować rozwój choroby. Również choroby dziedziczne które majÄ… wpÅ‚yw na ksztaÅ‚t krwinek czerwonych jak sferocytoza czy talasemie mogÄ… wymagać splenektomii. CzÄ™sto zdarza siÄ™ że choroby nowotworowe jak chÅ‚oniaki czy biaÅ‚aczki wymagajÄ… również usuniÄ™cia Å›ledziony. PowiÄ™kszona Å›ledziona gromadzi zbyt wiele pÅ‚ytek krwi i konieczne może być jej usuniÄ™cie. Wskazaniem do usuniÄ™cia Å›ledziony może tez być guz Å›ledziony lub patologia ukÅ‚adu krążenia jak niedokrwienie Å›ledziony czy tÄ™tniak tÄ™tnicy Å›ledzionowej.

JAK SĄ DIAGNOZOWANE CHOROBY WYMAGAJĄCE USUNIĘCIA ŚLEDIONY

Zwykle wykonuje się badanie morfologii krwi, rozmaz krwi (badanie krwi pod mikroskopem) a także badanie szpiku kostnego. Wykonuje się również badania obrazowe takie jak ultrasonografia czy tomografia komputerowa(CT) śledziony, rzadziej rezonans magnetyczny(MRI) i badania z zastosowaniem biologii molekularnej.

JAKIE SÄ„ ZALETY LAPAROSKOPOWEJ SPLENEKTOMII?

Wyniki leczenia mogą różnić się w zależności od Twojego stanu zdrowia. Zwykle do zalet należą:

• Mniejszy ból pooperacyjny
• Krótszy pobyt szpitalny
• Szybszy powrót do normalnej diety
• Szybszy powrót do normalnej aktywnoÅ›ci życiowej
• Lepszy efekt kosmetyczny

CZY MOŻESZ BYĆ KANDYDATEM DO LECZENIA LAPAROSKOPOWEGO?

Większość pacjentów może być operowana metodą laparoskopową. Najważniejszym czynnikiem jest doświadczenie chirurga. Wielkość śledziony decyduje czy może być ona usunięta metodą laparoskopową. Bardzo powiększona śledziona może być trudna do usunięcia tą metodą. Czasami stosuje się obliteracje/zamknięcie tętnicy śledzionowej tuż przed zabiegiem (np. przy użyciu promieni RTG). Powoduje to zmniejszenie wymiarów śledziony, dzięki czemu możliwy jest zabieg laparoskopowy. Konsultacja chirurga laparoskopowego i konsultacje innych specjalistów pozwolą odpowiedzieć na pytanie czy jesteś kandydatem laparoskopowej splenektomii.

JAKIE JEST PRZYGOTOWANIE PRZED ZABIEGIEM?

• Pisemna zgoda na operacjÄ™ jest wymagana po zapoznaniu CiÄ™ przez chirurga z korzyÅ›ciami i ryzykiem zabiegu operacyjnego.
• Przygotowanie operacyjne wymaga zwykle wykonania badania krwi, RTG klatki piersiowej i EKG w zależnoÅ›ci od Twojego wieku i stanu zdrowia.
• Szczepienie które zapobiega infekcjom bakteryjnym powinno być zastosowane 2 tygodnie przed zabiegiem jeżeli jest to możliwe.
• Transfuzja krwi lub preparatów krwiopochodnych może być konieczna w zależnoÅ›ci od Twojego stanu zdrowia
• Chirurg może zalecić Ci przygotowanie/wyczyszczenie jelita przed zabiegiem co wymaga spożywania tylko diety pÅ‚ynnej kilka dni.
• Zaleca siÄ™ kÄ…piel pod prysznicem rano lub dzieÅ„ przed zabiegiem.

• Po północy w noc poprzedzajÄ…cÄ… operacjÄ™ należy nic nie pić i nie jeść. Jeżeli musisz zażyć leki zażyj je rano w dniu zabiegu i popij Å‚ykiem wody. Poinformuj o tym wczeÅ›niej Twojego chirurga.
• Leki takie jak aspiryna, witamina E, leki przeciwzapalne, inne leki zaburzajÄ…ce krzepniÄ™cie krwi powinny zostać odstawione kilka dni/ okoÅ‚o 1 tygodnia przed planowanym zabiegiem
• Rzuć palenie i zorganizuj sobie opiekÄ™ jakiej bÄ™dziesz potrzebowaÅ‚/a w domu po zabiegu operacyjnym.

JAK WYKONUJE SIĘ ZABIEG LAPAROSKOPOWEJ SPLENEKTOMII?

Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym, pacjent pozostaje uśpiony przez całą operację. Specjalna kaniula jest wprowadzana do jamy brzusznej przez małe nacięcie. Następnie do jamy brzusznej wprowadza się dwutlenek węgla który powoduje rozdęcie co daje „miejsce” do przeprowadzenia operacji. Przez kaniulę do jamy brzusznej wprowadza się laparoskop (instrument chirurgiczny z kamerą na końcu) który przesyła obraz z wnętrza jamy brzusznej na ekran monitora. Do jamy brzusznej wprowadza się kolejne kaniule a przez nie instrumenty chirurgiczne pozwalające operować „wewnątrz” jamy brzusznej. Zawsze sprawdza się czy u pacjent nie występują śledziony dodatkowe, obecne w 15% przypadków. Po wypreparowaniu śledziona jest umieszczana w specjalnym woreczku, fragmentowana i usuwana na zewnątrz przez jedno z małych cieć.

CO SIĘ DZIEJE W PRZYPADKU JEŻELI ZABIEG NIE MOŻE BYĆ WYKONANY/ ZAKOŃCZONY METODĄ LAPAROSKOPOWĄ?

W niewielkiej grupie pacjentów zabieg laparoskopowy nie może być wykonany. Czynniki które zwiększają prawdopodobieństwo konwersji do zabiegu otwartego to: otyłość, zabiegi operacyjne jamy brzusznej w przeszłości, kłopoty z uwidocznieniem narządów jamy brzusznej, krwawienie podczas operacji.

Decyzja o zmianie metody operacji jest podejmowana przez chirurga przed lub w czasie zabiegu operacyjnego. Chirurg podejmując decyzję kieruje się bezpieczeństwem pacjenta. Konwersja do metody otwartej nie jest powikłaniem a jedynie zmianą metody zabiegu.

CZEGO MOŻNA SIĘ SPODZIEWAĆ PO ZABIEGU CHIRURGICZNYM?

Po zabiegu pacjent ma podawane płyny dożylnie. Do żołądka przez nos jest zakładana sonda której zadaniem jest zabezpieczenie pacjenta przez wymiotami lub krwawieniem, gdyż po zabiegu chirurgicznym może dojść do zaburzenia opróżniania się żołądka. Nie wszyscy chirurdzy zakładają sondy żołądkowe. Podaje się leki przeciwbólowe w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych które mogą wystąpić po operacji. Każdy pacjent ma inny próg bólowy więc dawka leku przeciwbólowego jest dobierana indywidualnie.

Kiedy pacjent może odżywiać się doustnie, oddaje mocz i jest w stanie funkcjonować samodzielnie zwykle wypisywany jest ze szpitala. Twój chirurg zdecyduje kiedy możesz opuścić szpital i zostać wypisany do domu.

W DOMU….

Pacjent w domu może wykonywać wymienione poniżej czynności ale zawsze muszą być one dopasowane indywidualnie i powinny być przedyskutowane z Twoim chirurgiem.

• Aktywność ruchowa. Możesz chodzić oraz wchodzić po schodach. Możesz kÄ…pać siÄ™ pod prysznicem ale wiÄ™kszość chirurgów nie poleca kÄ…pieli w wannie co najmniej przez 1 tydzieÅ„ lub wiÄ™cej po zabiegu chirurgicznym.
• Prowadzenie samochodu. Spytaj Twojego chirurga. WiÄ™kszość pacjentów może prowadzić samochód 5-7 dni po zabiegu. Pacjent nie powinien być pod wpÅ‚ywem leków przeciwbólowych kiedy kieruje samochodem.
• Dieta: W domu możesz powrócić do normalnej diety jeżeli nie ma dodatkowych zaleceÅ„ z powodu innej choroby np. cukrzycy.
• Funkcje jelit. Zaparcia po zabiegu wystÄ™pujÄ… czÄ™sto, powodowane sÄ… dodatkowo przez leki przeciwbólowe. Bardzo ważne jest wypijanie odpowiedniej iloÅ›ci pÅ‚ynów i spożywanie produktów bogatych w bÅ‚onnik. :Twój chirurg może polecić Ci posiÅ‚ki które pozwalajÄ… przywrócić prawidÅ‚owÄ… funkcjÄ™ jelita.

JAKIE SĄ MOŻLIWE POWIKŁANIA?

PowikÅ‚ania po laparoskopowej splenektomii sÄ… rzadkie ale powinieneÅ› przedyskutować je indywidualnie z Twoim chirurgiem. Możliwe powikÅ‚ania to infekcje w miejscu cięć chirurgicznych, zapalenie pÅ‚uc, krwawienie wewnÄ™trzne lub infekcja w loży po Å›ledzionie. Do powikÅ‚aÅ„ należy także zapalenie trzustki. Problemem który może wystÄ…pić miesiÄ…ce lub lata po zabiegu jest przepuklina w miejscu cięć operacyjnych oraz zakażenie zwane posocznicÄ… po splenektomii (Overwhelming Post-Splenectomy Infection – OPSI ). Jest to powikÅ‚anie bardzo rzadkie. Jest ono rezultatem braku funkcji Å›ledziony, narzÄ…du który pomaga zwalczać infekcje bakteryjne. Szczepienia stosowane przed zabiegiem skutecznie chroniÄ… przed OPSI, a infekcja dobrze leczy siÄ™ typowymi antybiotykami. Zawsze upewnij siÄ™ że Twój lekarz prowadzÄ…cy jest poinformowany że masz usuniÄ™tÄ… Å›ledzionÄ™.

SKONTAKTUJ SIĘ Z LEKARZEM JEŻELI WYSTĄPIĄ:

• GorÄ…czka powyżej 39 C
• Krwawienie
• NarastajÄ…ce wzdÄ™cie brzucha
• Ból który nie mija po zażyciu leków przeciwbólowych
• NudnoÅ›ci lub wymioty
• Dreszcze
• PrzewlekÅ‚y kaszel lub brak tchu
• Ropna wydzielina z którejkolwiek z ran pooperacyjnych
• PowiÄ™kszajÄ…ce siÄ™ zaczerwienienie wokół ran pooperacyjnych
• ObrzÄ™k lub tkliwość podudzi